Wiele osób zastanawia się, czym w rzeczywistości jest borderline, co to za choroba i jak ją leczyć. Na samym wstępie warto podkreślić, że jest to po prostu zaburzenie osobowości. Nie rozpatrujemy go w kategoriach chorób. Jego przyczyny też nie są nam w pełni znane, natomiast o borderline wiemy już naprawdę dużo, co pomaga dobrać odpowiednią formę leczenia.
Co wiemy o borderline?
Borderline wiąże się z podejmowaniem zachowań powszechnie uważanych za ryzykowne. trzeba też podkreślić, że osoby z borderline wyróżnia między innymi wysoki poziom strachu przed porzuceniem. Właśnie z tego względu mają one tendencję do wcześniejszego zakończenia znajomości, ponieważ może to uchronić je przed skończeniem relacji ze strony drugiej osoby.
Borderline w związku oznacza, że wspólne funkcjonowanie może być utrudnione. Nie oznacza to jednak, że nie jest możliwe dojście do porozumienia. Tutaj musimy jednak odpowiedzieć sobie, czy nie jest konieczne skorzystanie z pomocy specjalisty. Druga strona powinna zdawać sobie sprawę z tego, czym jest borderline i jakie mogą być charakterystyczne objawy.
Osobowość borderline – co warto o niej wiedzieć?
Osobowość borderline rozpoczyna się zwykle we wczesnej dorosłości, a jej objawy mogą stopniowo wzrastać wraz z wiekiem. Jeżeli podejrzewasz u siebie lub u bliskiej osoby zaburzenie osobowości borderline, spróbuj poszukać pomocy – wizyta u specjalisty i odpowiednie leczenie poprawia stan pacjenta i umożliwia mu stworzenie satysfakcjonującej sytuacji życiowej.
Borderline czy niegroźna chandra?
Objawy borderline przeszkadzają nie tylko osobie chorej, ale również jej otoczeniu. Bywa, że osoba chora zostaje uznana za niestabilną, niesympatyczną, choleryczną, nie umiejącą kontrolować swoich emocji. Ludzie z zaburzeniami osobowości z pogranicza doświadczają wahań nastroju i nie są stabilni w postrzeganiu siebie i swojej roli w świecie. W rezultacie ich samopoczucie szybko ulega zmianie. Mają tendencję do postrzegania sytuacji w skrajny sposób – ich emocje zmieniają się z euforii po rozpacz. Również role, które przypisują innym osobom szybko ulegają zmianie – przyjaciel może zostać uznany za wroga.
Borderline – najczęściej występujące objawy
- Intensywne i niestabilne relacje z rodziną, przyjaciółmi i bliskimi, często przechodzące od skrajnej bliskości i miłości (idealizacja) do skrajnej niechęci lub gniewu (dewaluacja).
- Zniekształcony i niestabilny obraz siebie lub poczucie siebie.
- Impulsywne i często niebezpieczne zachowania, takie jak spontaniczne wydatki, ryzykowne zachowania seksualne, nadużywanie substancji, lekkomyślna jazda i upijanie się.
- Intensywne i bardzo zmienne nastroje, trwające od kilku godzin do kilku dni
- Uczucie pustki i niespełnienia.
- Niewłaściwy, intensywny gniew lub problemy z kontrolowaniem gniewu
- Trudność polegająca na zaufaniu, któremu czasami towarzyszy irracjonalny lęk przed intencjami innych ludzi.
- W skrajnych przypadkach są to nawet zaachowania samouszkadzające (np. cięcie się), myśli samobójcze.
Nie każdy z zaburzeniami osobowości z pogranicza doświadcza każdego z wyżej wymienionych objawów. Niektóre osoby doświadczają tylko kilku, podczas gdy inni – wielu. Objawy mogą być wywoływane przez pozornie zwyczajne zdarzenia. Na przykład osoby z borderline mogą wpadać w gniew lub rozpacz podczas krótkich rozstań z bliską osobą, np. gdy jedzie w podróż służbową. Nasilenie i częstotliwość objawów oraz czas ich trwania będą się różnić w zależności od osoby.
Osobowość borderline – przyczyny
O borderline wiemy coraz więcej, natomiast przyczyny zaburzeń osobowości tego typu są jeszcze niejasne. Tymczasem badania sugerują, że genetyka, struktura i funkcja mózgu oraz czynniki środowiskowe, kulturowe i społeczne odgrywają ważną rolę lub przynajmniej mogą zwiększać ryzyko rozwoju zaburzeń osobowości typu borderline. Na co zwraca uwagę specjalista?
- Historia rodzinna – osoby, które mają bliskiego członka rodziny (rodzica lub rodzeństwo) z zaburzeniem, mogą być bardziej podatne na zaburzenie typu borderline.
- Budowa mózgu – badania pokazują, że ludzie z zaburzeniami osobowości typu borderline mogą mieć strukturalne i funkcjonalne zmiany w mózgu, szczególnie w obszarach kontrolujących impulsy i regulację emocjonalną. Nie wiadomo jednak, czy zmiany te są czynnikami ryzyka, czy też są spowodowane istnieniem zaburzenia.
- Czynniki środowiskowe, kulturowe i społeczne – wiele osób z pogranicznymi zaburzeniami osobowości donosi o traumatycznych wydarzeniach z życia, takich jak maltretowanie, porzucenie lub traumatyczne przeżycia w dzieciństwie.
Osobowość borderline – jak wygląda leczenie?
Osobowość borderline, czyli chwiejna emocjonalnie nie jest zaburzeniem prostym do wyleczenia – choć oczywiście jest to możliwe i nie warto się poddawać. Trzeba jednak wyraźnie podkreślić, że wymaga cierpliwości, czasu i zaangażowania samego pacjenta. Co może nam pomóc? Do najczęstszych sposobów walki z borderline należą:
- Trening umiejętności – pacjent poznaje konkretne sposoby zachowania, panowania nad własnymi emocjami oraz uczy się wyrażania ich w konstruktywny sposób. Pacjent podczas sesji zdobywa motywacje, uczy się tolerować swoje niepewności oraz rozwija umiejętności interpersonalne.
- Psychoedukacja – terapeuta przekazuje informacje na temat funkcjonowania człowieka, dzięki czemu pacjent jest w stanie lepiej zrozumieć siebie. W gabinecie pracuje nad zrozumieniem i nauką radzenia sobie z objawami choroby oraz korektą szkodliwych zachowań.
- Przepracowanie problemów – wraz z terapeutą pacjent poszukuje źródła trudności, a więc wydobywa z nieświadomości problemy, konflikty i przeszłe relacje, które mogą być przyczyną zaburzenia. Następnie pacjent nabywa nowe umiejętności i utrwala je.
Tutaj należy podkreślić, że wszyscy mamy zarówno pozytywne, jak i negatywne cechy osobowości. Wszyscy mamy również uczucia i zachowania, które mogą być czasem przydatne, a innym razem będą one powodowały wiele problemów. Emocje, które doświadcza osoba z pogranicznym zaburzeniem osobowości bywają na tyle trudne, że sprawiają, iż codzienne życie okazuje się być niezwykle problematyczne. Leczenie pomoże w ustaleniu, które wzorce myślenia i zachowania są dla danej osoby użyteczne, a które nie. Im szybciej skorzystamy z pomocy specjalisty, tym lepiej.
Podsumowanie
Borderline nie jest chorobą, a zaburzeniem, które od wielu lat badane jest przez specjalistów. Dzisiaj wiemy już o nim znacznie więcej, co pomaga nam wprowadzić odpowiednie formy leczenia. Najważniejsza okazuje się psychoterapia, dzięki której pacjent uczy się radzić sobie z zaburzeniem, które go dotyczy. Nie warto rezygnować z możliwości poprawienia codziennego komfortu życia. Wizyta u specjalisty jest polecana każdemu, kto zauważa u siebie objawy przypominające borderline.
