Inteligencja emocjonalna pozwala na wykorzystywanie własnych emocji i radzenie sobie ze stanami emocji innych osób. Umiejętność rozumienia i zarządzania emocjami pozwala lepiej odnaleźć się w nie tylko w obszarze osobistym i zawodowym, ale także społecznym. Jednak niska inteligencja emocjonalna to problem, który może mieć wpływ na wiele obszarów w życiu, szczególnie jeśli chodzi o relacje z innymi. Kontakty z osobą o niskiej inteligencji emocjonalnej często mogą być źródłem frustracji i przykrości. Dlaczego tak się dzieje?
Czym jest inteligencja emocjonalna?
Pojęcie inteligencji emocjonalnej (w skrócie IE) pojawiło się stosunkowo niedawno. Dlatego nadal trwają dyskusje, czym dokładnie ona jest. Psychologowie są jednak zgodni, że IE składa się z dwóch podstawowych elementów – kompetencji psychologicznych oraz społecznych. W skład kompetencji psychologicznych wchodzi:
- samoświadomość – umiejętność rozpoznawania własnych stanów emocjonalnych i ich świadomego przeżywania, w szczególności zdolność do oceny swoich uczuć, preferencji i możliwości w sytuacjach trudnych, decyzyjnych
- samoocena – poczucie własnej wartości, wiarę we własne siły, świadomość swoich mocnych i słabych stron, zdolność doświadczania samego siebie niezależnie od sądów innych osób
- samokontrola– umiejętność panowania nad własnymi emocjami, np. zdolność radzenia sobie ze stresem czy postępowania zgodnie z własnymi przekonaniami niezależnie od okoliczności.
Natomiast wśród kompetencji społecznych wymienia się:
- empatię – zdolność rozpoznawania emocji u innych ludzi, która pozwala na zrozumienie ich potrzeb, współodczuwanie, wspieranie ich w trudnych sytuacjach
- zdolności interpersonalne – umiejętności nawiązywania i podtrzymywania kontaktów oraz pełnienia ról społecznych; do kompetencji tego rodzaju należy asertywność, zdolność perswazji, współpracy czy przywództwa.
Obecnie coraz więcej mówi się o tym, jakie cechy posiadają osoby, które mają wysoką IE. Jednak warto wiedzieć, że większość społeczeństwa nie posiada tak wysoko rozwiniętych umiejętności rozpoznawania swoich emocji i zarządzania nimi. Jak zatem funkcjonują osoby z niską inteligencją emocjonalną?
Niska inteligencja emocjonalna
Niska inteligencja emocjonalna najczęściej dotyczy osób, które w dzieciństwie nie otrzymały od swoich rodziców (lub innych ważnych osób) odpowiednich wzorców tego, jak zarządzać własnymi emocjami i relacjami z innymi ludźmi. Takie osoby bardzo często mają problem z rozpoznawaniem i nazywaniem emocji, które odczuwają. W rezultacie posiadają niewielką kontrolę nad nimi i często mogą im ulegać. Nieumiejętność rozpoznawania własnych emocji przekłada się na rozpoznawanie emocji innych. Osoby z niską IE nie potrafią określić, do odczuwa druga osoba w danym momencie ani znaleźć przyczyny tych uczuć. Często irytują się tym, że inni ludzie oczekują od nich, że będą wiedzieć, jak się czują.
Życie z osobą o niskiej IE
Życie z osobą, która ma niski poziom inteligencji emocjonalnej, nie należy do najłatwiejszych. Jak więc wygląda?
Brak zrozumienia i cierpliwości
Taka osoba nie rozumie tego, że nie każdy w mig pojmuje jej intencje. Bywa niesympatyczna. Innych postrzega jako „nadwrażliwych”. Zdarza się, że szybko przechodzi do postawy agresywnej. Często taka rozmowa kończy się nerwami i obwinianiem drugiej osoby.
Przekraczanie granic
Osoba o niskiej IE nie potrafi rozróżnić sytuacji, w której żart bawi, a w której powoduje dyskomfort. W rezultacie często przekracza delikatną granicę i nie potrafi odczytać jasnych sygnałów, że właśnie ją przekroczyła.
Obwinianie
Cokolwiek by się nie działo, osoba z niską IE stara się na siłę określić, kto jest winny, nie widząc własnych niedoskonałości. Bardzo często obwinia swoich bliskich za własne niepowodzenia.
Nierozważanie opinii innych
Osoba z niską inteligencją emocjonalną ma problem z braniem pod uwagę innych opinii. Wiąże się z tym brak empatii i zdolności wczuwania się w cudze położenie. Dlatego, jeśli czyjś pogląd jest odmienny, raczej nie spotka się ze zrozumieniem.
Wybuchy emocji
Osoby z niską IE mają trudności z regulacją emocji. Może wiązać się to z tym, że w sytuacjach silnego wzburzenia daną emocją, dochodzi do niespodziewanych wybuchów, które mogą wydawać się przesadzone i niekontrolowane.
Tłumienie emocji
Z drugiej strony nierzadko zdarza się, że osoba z niską IE tłumi swoje emocje i ukrywa przed innymi. Może wydawać się chłodna, wycofana i nieempatyczna, co z pewnością będzie miało duży wpływ na relację z innymi.
Warto wiedzieć, że inteligencja emocjonalna nie jest cechą wrodzoną ani stałą. Powiązanych z nią kompetencji człowiek uczy się przez całe życie. Poziom inteligencji emocjonalnej zmienia się wraz ze zdobywanymi doświadczeniami. Można ją także świadomie rozwijać, poprawiając tym samym jakość funkcjonowania w społeczeństwie i bycia z samym sobą. Dużą asystą w pracy nad własną inteligencją emocjonalną jest spotkanie z psychoterapeutą, który zaproponuje ci odpowiednie techniki i ćwiczenia sprzyjające rozwijaniu inteligencji emocjonalnej.
Czujesz, że chciałbyś rozwinąć swoją inteligencję emocjonalną, ale nie do końca wiesz, jak się za to zabrać? W tej kwestii z pomocą może przyjść psychoterapia indywidualna. W Strefie Myśli współpracujemy z wyspecjalizowanymi terapeutami, którzy posiadają wieloletnie doświadczenie w indywidualnej pracy z pacjentem. Umów się na spotkanie poprzez kontakt mailowy: recepcja@strefamysli.pl, telefoniczny: 22 490 44 12 lub poprzez system zapisów online.