Terapia schematu to stosunkowo nowa forma terapii, która wywodzi się z nurtu poznawczo-behawioralnego. Polega ona na identyfikacji utrudniających życie schematów. Są to pewne wzorce, które tworzą się na bazie zdobytych doświadczeń. Następnie zostają utrwalone i wykorzystywane w ciągu całego życia.
Czym jest psychoterapia schematu?
Psychoterapia schematu opiera się głównie na założeniu, że w dzieciństwie każdy człowiek nabywa pewne schematy, które oddziaływują na jego późniejsze życie. Schematy te dotyczą postrzegania samego siebie oraz relacji z innymi. W związku z tym, jeśli w dzieciństwie jednostka doświadczy pozytywnych relacji, głównie z rodzicami, wytworzy pozytywne, adaptacyjne schematy, które będzie wykorzystywać w późniejszym życiu. Jeśli jednak jako dziecko doświadczy traumatycznych przeżyć i urazów czy też chronicznej nadopiekuńczości, powstaną u niej dysfunkcyjne schematy. Będą one utrudniać życie na wielu płaszczyznach.
Rozpoznanie nieadaptacyjnych schematów pacjenta i praca nad nimi, prowadzi do zmiany ich na bardziej adaptacyjne. W rezultacie daje to pacjentowi możliwość nauczenia się sposobów radzenia sobie z różnymi sytuacjami w taki sposób, który nie będzie wynikał z nabytych w przeszłości schematów.
Jak wygląda sesja podczas psychoterapii schematu?
Przed rozpoczęciem terapii właściwej najpierw pacjent spotyka się z terapeutą na tzw. spotkaniach konsultacyjnych. Ich celem jest rozpoznanie problemu pacjenta i dobranie odpowiedniej formy terapii. Podczas spotkań ustala się także cele, jakie mają zostać osiągnięte w czasie terapii. Spotkania konsultacyjne są dobrym momentem na poinformowanie o swoich oczekiwaniach wobec psychoterapii i prowadzącego. Przed rozpoczęciem terapii między pacjentem a terapeutą zawierany jest kontrakt terapeutyczny, określający m.in.: przybliżony czas trwania terapii, czas trwania pojedynczej sesji, jej koszt, zasady odwoływania wizyt etc.
W procesie psychoterapii praca podczas sesji terapeutycznych opiera się na nawiązaniu bliskiej, bezpiecznej relacji z terapeutą. Relacja zapewniająca poczucie bezpieczeństwa pozwala na swobodną pracę klienta. Dzięki temu może on zidentyfikować swoje nieadaptacyjne schematy oraz rozpocząć pracę nad nimi tak, by starać się je osłabić. Regularna praca podczas spotkań pozwoli na uelastycznienie sposobów zachowania oraz patrzenia na różne sprawy. Ponadto, dzięki wsparciu terapeuty, istnieje możliwość rozwinięcia nowych umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach.
Techniki stosowane w psychoterapii schematu
Terapia schematu wywodzi się z nurtu poznawczo-behawioralnego, dlatego także opiera się na specjalnym planie pracy. Podobnie jak w klasycznej terapii poznawczo-behawioralnej korzysta się z wystandaryzowanych technik:
- poznawczych, które umożliwiają zmianę sposobu myślenia
- behawioralnych, które umożliwiają zmianę sposobu zachowania.
W psychoterapii schematu większy nacisk kładzie się na techniki „doświadczalne” czyli takie, które koncentrują się na emocjach.
Kiedy udać się na psychoterapię schematu?
Przede wszystkim wtedy, kiedy zauważymy w swoim życiu powtarzające się problemy. Mogą być one z różnych obszarów życia. Na przykład:
- powtarzające się problemy w relacjach – np. wiązanie się z osobami, które nie są zdolne do zaangażowania się, wybieranie określonych osób na partnera (np. osoby dominujące albo podporządkowane), unikanie bliskich związków
- zaburzona samoocena – np. myślenie o sobie w negatywny sposób, ciągłe niezadowolenie z siebie, nieumiejętność bronienia swoich granic i praw, porównywanie się z innymi zawsze na własną niekorzyść
- ciągłe, powtarzające się problemy w pracy/w szkole/na studiach – np. odkładanie spraw na później, zatracanie się w szczegółach
- nadmierne poświęcenie dla innych – np. przekładanie potrzeb innych nad swoimi, podejmowanie się czegoś tylko po to, by zasłużyć na uwagę/podziw ze strony innych, działanie wbrew sobie ze względu na prośby innych ludzi
- doświadczanie silnych emocji, których nie można opanować
- wahania nastrojów bez wyraźnej przyczyny
- zaburzenia osobowości
- udział w wielu terapiach, które nie przyniosły pożądanych efektów.
Istnieje duże prawdopodobieństwo, że przyczyną tego typu problemów są właśnie nieadaptacyjne schematy.
W psychoterapii schematu uważa się, że podstawę ludzkiego dobrostanu psychicznego stanowi umiejętność zdrowego i dojrzałego zaspokajania swoich potrzeb emocjonalnych. Jeżeli dziecka nie nauczono tego w dzieciństwie, jest duża szansa, że nie będzie potrafiło tego w dorosłym życiu. Między innymi temu służy psychoterapia schematu – daje szansę na spełnienie różnych potrzeb emocjonalnych, które do tej pory nie były zaspokojone.
W Strefie Myśli terapię schematu dla dorosłych prowadzi nasza doświadczona terapeutka – Renata Kwiatkowska. Terapia schematu z powodzeniem stosowana jest także u dzieci i młodzieży. Choć prowadzi się ją inaczej, opiera się na tych samych założeniach. W naszej Poradni terapia schematów dla dzieci i młodzieży prowadzona jest przez Olgę Wasilewską.
Jeśli chcesz umówić się na wizytę, skontaktuj się z nami poprzez kontakt mailowy: recepcja@strefamysli.pl, telefoniczny 22 490 44 12 lub umów się poprzez system zapisów online. Serdecznie zapraszamy!