Jak wiemy, nie ma ludzi idealnych, każdy popełnia błędy – matki także należą do tej grupy osób. Jednak relacja z matką jest nadzwyczaj ważna dla dziecka, a niektóre błędy mogą odbijać się na nim do końca życia. Przez pewien okres w swoim życiu, dzieci traktują mamę jak swojego bohatera, pewnego rodzaju autorytet. Każde wypowiedziane przez nią słowo jest „święte” i niepodważalne. Przy zdrowej relacji dziecko wyrasta na pewnego siebie, pełnego wartości człowieka. Jednak co w sytuacji, kiedy relacja z matką staje się toksyczna? Co w sytuacji, w której słowa przekraczają granice i stają się krzywdzące, a emocje nie są właściwie odzwierciedlane? Jak postępować z toksyczną matką i jak z nią rozmawiać?
Toksyczna matka – cechy
Toksyczna matka zazwyczaj działa w sposób nieświadomy. Mechanizmy, które stosuje w stosunku do swojego dziecka są dla niej naturalne i odruchowe. Niełatwo jest uzasadnić, dlaczego tak się dzieje, może mieć na to wpływ wiele czynników, na przykład bycie w podobnej relacji ze swoją matką. Choć oczywiście każdy przypadek jest inny, możemy wyróżnić kilka cech wspólnych, które są charakterystyczne dla toksycznej matki. Są to między innymi:
- Nadmierne kontrolowanie dziecka – zwracanie uwagi na każdy ruch dziecka, przebywanie z nim w każdej chwili. Ogromny strach przed oddaniem dziecka w ręce innej osoby, do żłobka czy przedszkola.
- Ciągła krytyka – podważanie zdania dziecka, bez względu na to co powie. Toksyczna matka ma tendencje do niezauważania sukcesów, wręcz ignorowania ich. Natomiast porażki i wady dziecka są wyolbrzymiane i wypominane.
- Lekceważenie jego emocji – toksyczna matka zazwyczaj lekceważy emocje swojej pociechy. W skrajnych przypadkach można by powiedzieć, że nie reaguje ani na śmiech, ani na płacz. Odpycha je od siebie kiedy chce się przytulić, nie podziela jego radości. Jest często chłodna i wycofana.
- Stawianie wygórowanych, czasami niemożliwych do spełnienia wymagań – zdarza się, że matka wymaga od swojego dziecka zrobienia rzeczy niemożliwych. Stawia wygórowane wymagania, takie jak posprzątanie pokoju w 2 minuty. Nawet jeśli dziecku udałoby się to zrobić, toksyczna matka i tak będzie niezadowolona z rezultatów i nie wykaże aprobaty wobec tego, co się udało.
- Zazdrość o dziecko – toksyczna matka jest zazdrosna o swoje dziecko w sytuacjach, kiedy to na nim a nie na niej skupia się cała uwaga.
Wymieniając cechy toksycznej matki, warto zwrócić także uwagę na pojęcie parentyfikacji. Jest to odwrócenie ról w relacji matka – dziecko. Kiedy dochodzi do parentyfikacji, to właśnie dziecko staje się opiekunem i mentorem. Toksyczna matka w takiej sytuacji obarcza dziecko swoimi problemami, oczekuje od niego opieki i wsparcia. Często stawia je w sytuacjach, które przerastają umiejętności dziecka, a także nie są adekwatne do jego wieku czy możliwości poznawczych/ emocjonalnych/ społecznych.
Toksyczna matka dorosłej córki
Kiedy dorastamy, mogłoby się wydawać, że relacje z matką również ulegają zmianie. Jednak kiedy mamy do czynienia z toksyczną matką, wygląda to zupełnie inaczej. W tego typu relacjach niewiele się zmienia i to nadal matka sprawuje kontrolę nad różnymi decyzjami i wyborami córki, tak jak robiła to przez cały okres jej dzieciństwa. Często narzuca jej swoje plany czy ambicje, których jej samej nie udało się zrealizować. Traktuje swoją córkę tak, jakby była przedłużeniem jej osoby, lustrzanym odbiciem. Córki toksycznych matek często goszczą w gabinetach psychoterapeutycznych, gdzie jednym z głównych elementów terapii jest próba przepracowania swoich relacji z matką i zmodyfikowanie dotychczasowych schematów.
Toksyczna matka w relacji z synem
A jak zachowuje się toksyczna matka w relacji z synem? W przypadku relacji toksycznej matki z dorosłym synem możemy spodziewać się przede wszystkim zazdrości. Szczególnie w momencie, w którym chce on zacząć układać swoje życie bez niej, przy boku innej kobiety. Wiąże się z tym także wyprowadzka i usamodzielnienie – co prowadzi do tego, że matka zaczyna czuć się niepotrzebna. Częstym zachowaniem toksycznej matki w takim przypadku jest robienie wszystkiego, by zatrzymać syna w domu i móc dalej się nim opiekować. Czemu tak się dzieje? Między innymi ze względu na jej silne wewnętrzne przekonanie, że nikt nie jest w stanie uszczęśliwić jej syna tak bardzo jak ona.
Toksyczna matka – jak się uwolnić?
Miłość do matki jest niezastąpiona i tkwi w każdym z nas od urodzenia. Jednak co zrobić by zakończyć tą toksyczną relację i zmienić ją na zdrową, normalną więź? Warto podjąć działania w kierunku jej ulepszenia. Bardzo pomocna i wspierająca będzie konsultacja psychologiczna, a w wielu przypadkach także podjęcie psychoterapii indywidualnej. Z pomocą specjalisty możliwa jest nauka asertywności oraz wypracowanie poniekąd nowych sposobów komunikacji. Najczęstsze pytania, jakie padają to: Jak postępować z toksyczną matką? Jak rozmawiać z toksyczną matką?
W naszym gabinecie wspólnie z dorosłymi dziećmi toksycznych matek szukamy odpowiedzi na te pytania, podnosimy poczucie własnej wartości, wzmacniamy pewność siebie i budujemy niezależność.
Skorzystaj z pomocy!
Jeśli czujesz, że to o czym przeczytałaś/eś dotyczy również Ciebie, skontaktuj się z nami: 22-490-44-12, recepcja@strefamysli.pl. Pomożemy Ci wybrać najlepszego psychologa w naszym zespole i zaproponujemy termin pierwszej wizyty. Pracujemy zarówno stacjonarnie w naszym gabinecie psychologicznym w Warszawie na Mokotowie, jak i prowadzimy pomoc psychologiczną online dla Klientów z całej Polski. Zapraszamy!
