Samoocenę ma każdy z nas. Jedni cechują się wyższą samooceną, u innych jest zaniżona. Samoocena zaczyna kształtować się już we wczesnym dzieciństwie, przede wszystkim podczas kontaktów z rodzicami. Z czasem wpływ na budowanie samooceny dziecka mają nauczyciele, rówieśnicy i wszystkie doświadczenia dziecka podczas kontaktów społecznych.
Czym jest samoocena?
Samoocena jest elementem wchodzącym w skład poczucia własnej wartości. Stanowi jego część, co oznacza, że osoby z wysoką samooceną niekoniecznie muszą mieć silnie zbudowane poczucie własnej wartości. Wysokie mniemanie o sobie może być wręcz rekompensatą niskiego, niedojrzałego poziomu poczucia własnej wartości.
Jakie są przejawy niskiej samooceny?
Samoocena, czy to wysoka czy niska, silnie oddziałuje na funkcjonowanie dziecka w każdym aspekcie jego życia. Dzieci z niską samooceną nie mają zaufania do swoich umiejętności i kompetencji. Czują się nieistotne. Nie lubią siebie, mają poczucie, że nie są wystarczająco dobre. Szybko się poddają lub w ogóle nie podejmują działań. Przede wszystkim są samokrytyczne i nieustannie spodziewają się kolejnych porażek i niepowodzeń. Pojawia się u nich bolesne poczucie bycia gorszym. Pozwalają się źle traktować. Wiąże się to z myślą, że nie zasługują na nic lepszego. Może być też tak, że gnębią innych, ponieważ czują się bezwartościowe. Zaniżona samoocena pozostaje w silnym związku z niskim poczuciem własnej wartości. Dzieci z niską samooceną poszukują akceptacji innych również w tym, co robią.
Dzieci z niską samooceną to dorośli, którzy raczej nigdy nie będą zadowoleni z siebie. Jeśli nie rozwiążą problemu, cały czas będą czuli się przygnębieni, zależni od innych i pełni autokrytyki.
Niska samoocena – czy można ją zmienić?
Jak już wiemy, samoocena zaczyna budować się już od najmłodszych lat. Wpływa na nią to, w jakim środowisku dziecko się wychowuje oraz czego w nim doświadcza. Dzieci, które wychowujące się w niesprzyjających środowiskach, które nie tworzą atmosfery bezpieczeństwa, posiadają rodziców autorytatywnych lub nadopiekuńczych, doświadczają traum i trudności, rozwijają niską samoocenę. Raz ukształtowana samoocena staje się względnie stała. Oznacza to, że jej zmiana nie jest łatwa. Przede wszystkim dlatego, że osoby mające niską samoocenę potrzebują zmiany postrzegania własnego wizerunku oraz posiadanych przez nie przekonań. Nie jest to jednak niemożliwe.
Jak podnieść samoocenę dziecka?
Bezwarunkowa miłość i akceptacja
Przede wszystkim należy stworzyć atmosferę, w której dziecko będzie czuło się akceptowane i bezwarunkowo kochane. Akceptacja dziecka to także akceptacja jego emocji – również tych trudnych: złości, płaczu, smutku. Trudne uczucia są wyzwaniem. Właśnie wtedy akceptacja jest najbardziej potrzebna. Akceptacja nie oznacza jednak przyzwolenia na wszystkie zachowania dziecka. To normalne, że pewne zachowania nie są akceptowalne, jednak powinniśmy zakomunikować to dziecku w bezpieczny sposób. Starajmy się robić to bez krytyki. Samoocenę dzieci osłabia ciągły krytycyzm i poprawianie.
Tworzenie pozytywnego obrazu dziecka
Dziecko do szóstego roku życia postrzega siebie przez pryzmat tego, jak postrzegają go inni. Głównym odnośnikiem dla dziecka są rodzice, którzy tworzą jego negatywny lub pozytywny obraz. Zamiast krytykować, etykietować i narzekać na swoje dziecko, spróbujmy je docenić. Zaakcentujmy wysiłek, który dziecko włożyło w osiągnięcie czegoś, jednakże uważajmy z pochwałami. Nadmierne stosowanie pochwał tworzy wyidealizowany obrazić o wywiera na nim ogromną presję, że musi temu wykreowanemu obrazowi sprostać.
Zaufanie i przyzwolenie na samodzielność
Dzieci z niską samooceną potrzebują wsparcia rodziców, którzy są cierpliwi i mają dużo wewnętrznego wiary wautonomiczne kompetencje swojego dziecka. Jeśli otrzymuje ono zbyt dużo wskazówek od dorosłych, istnieje ryzyko, że proces jego nauki będzie uzależniony od dorosłych. W ten sposób nie poczuje się autonomiczną, niezależną, pewną siebie jednostką. Ponadto, należy uważać aby nie zamartwiać się i nie przenosić swoich obaw na dziecko. Szczególnie jeśli jest ono wrażliwe. W przeciwnym razie, może zacząć postrzegać siebie jako słabe i wstydliwe. Niektóre dzieci potrzebują więcej czasu na oswojenie się z nowymi sytuacjami i lepiej nie zmuszać ich do większej otwartości.
Psychoterapia dzieci i młodzieży z niską samooceną
Pomimo tego, że zmiana samooceny jest zależna przede wszystkim od naszych chęci i zaangażowania, często niezbędnym jest skorzystanie z pomocy psychologa lub psychoterapeuty dziecięcego. Terapia niskiej samooceny opiera się na zmianie sposobu myślenia o własnej osobie. Dziecko powoli odzyskuje pewność siebie, spokój, spontaniczność i uczy się konstruktywnie wyrażać swoje potrzeby i emocje.
W Strefie Myśli Junior pomagamy dzieciom uwierzyć w siebie i swoje możliwości, bo my sami wierzymy w jego potencjał i siły. Nasi terapeuci starają się nakierować je na drogę akceptacji wszystkich aspektów własnego ja. Jeśli Twoje dziecko jest samokrytyczne, czuje się gorsze i zmaga się z niską samooceną – trafiłeś w odpowiednie miejsce! Możesz zarezerwować wizytę konsultacyjną poprzez poprzez system zapisów online, kontakt mailowy: recepcja@strefamysli.pl lub telefoniczny: 22 490 44 12.