Dolegliwości bólowe w klatce piersiowej, kołatanie serca i trudności oddechowe – pacjenci z nerwicą serca wierzą, że czują symptomy zawału, mimo że fizycznie są zupełnie zdrowi. Skąd w takim razie biorą się tego typu obawy? Jakie są ich przyczyny?
Co nazywamy nerwicą lękową?
Nerwicę serca, zwaną również dystonią nerwowo-krążeniową, po raz pierwszy opisał amerykański lekarz Sam da Costa jako “czynnościowe zaburzenie serca o podłożu lękowym” – stąd jego inna nazwa “zespół da Costy”. Początkowo nerwica serca była kojarzona z żołnierzami narażonymi na stres podczas walk (pierwsze opisy choroby powstały podczas wojny secesyjnej w Stanach Zjednoczonych). Obecnie na nerwicę serca cierpią zarówno mężczyźni, jak i kobiety, którzy doświadczają stresu, niepowodzeń życiowych i problemów emocjonalnych. Eksperci szacują, że dysfunkcja ta dotyka aż 5% populacji, głównie młodszych pacjentów w wieku 18-40 lat.
Nerwica serca jest rodzajem nerwicy somatycznej (wegetatywnej). Oznacza to, że u pacjentów występują zaburzenia czynności różnych układów lub narządów wewnętrznych.
Na pierwszy rzut oka objawy nerwicy serca mogą przypominać stan przedzawałowy.
Nerwicowe bóle w klatce piersiowej często są mylone z faktycznymi dolegliwościami kardiologicznymi. Chorym towarzyszą nagłe i silne bóle w okolicach serca (zwykle kłujące), a także przerażenie i strach o własne życie.
Somatyczne objawy nerwicy serca to zazwyczaj:
- ucisk w klatce piersiowej (kłujący ból serca, kołatanie)
- pieczenie w klatce piersiowej
- bóle i zawroty głowy
- uczucie duszności w klatce piersiowej, problem ze złapaniem oddechu
- osłabienie, nudności
- nierówne bicie serca, arytmia
- wzmożona potliwość skóry (nadpotliwość)
- drętwienie kończyn
- ogólne poczucie niepokoju
- zaczerwienienie skóry – uderzenia gorąca lub pieczenia, związane ze wzrostem przepływu krwi
Charakterystyczny dla nerwicy serca jest fakt, że samo serce z punktu widzenia kardiologicznego jest zupełnie zdrowe. Zespół pojawia się więc, gdy badania lekarskie wykażą, że pod względem fizycznym nie ma powodu do obaw o zdrowie lub życie. Uświadomienie sobie faktycznego problemu nierzadko zabiera sporo czasu, gdyż pacjent przekonany jest o realnym, fizycznym problemie z sercem. Wizyta u psychiatry lub terapeuty nie jest więc w tym przypadku taka oczywista.
Za nerwicę mięśnia sercowego odpowiedzialne są między innymi hormony, takie jak kortyzol, noradrenalina czy adrenalina, które organizm wydziela pod wpływem stresu lub lęku. W odpowiedzi, wzrasta ciśnienie krwi i serce zaczyna szybciej bić. Cechą bólów nerwicowych jest to, że nie są związane z wysiłkiem fizycznym i nie promieniują, a objawy zmniejszają leki działające na układ nerwowy.
Nieleczona nerwica serca wpływa na powstawanie wahań tętniczego ciśnienia krwi, zaburza prawidłowy rytm serca oraz obniża wydolność fizyczną.
Głównym czynnikiem powodującym nerwicę serca jest stres, w szczególności przewlekły o dużym nasileniu. Narażone są przede wszystkim młode osoby, które na początku swojej drogi życiowej narażone są na niepowodzenia, gwałtowne zmiany, znaczące, życiowe decyzje, brak stabilizacji w życiu prywatnym lub zawodowym. Na nerwicę serca mogą cierpieć nawet dzieci, na które nakłada się zbyt wiele obowiązków lub oczekiwań. W grupie narażonych znajdują się również osoby ze specyficznymi cechami charakteru, takimi jak nadmierna wrażliwość, wybuchowość, brak umiejętności radzenia sobie z krytyką lub niska samoocena.
NERWICA SERCA – leczenie
Po odpowiednio postawionej diagnozie należy rozpocząć leczenie nerwicy. Jak leczyć nerwicę serca i jak z nią walczyć, skoro choroba ma niejasny i skomplikowany charakter? Za najlepszy sposób walki z tą dolegliwością uważa się zmianę trybu życia. Wizyta u psychologa lub psychoterapeuty może pomóc uświadomić sobie przyczyny dolegliwości i nauczyć się sposobów radzenia sobie ze stresem i negatywnymi emocjami. W zmianie trybu życia powinno uwzględnić się zmianę nawyków żywieniowych, dodanie lub zwiększenie aktywności fizycznej, ograniczenie używek, zadbanie o odpoczynek i sen. Dla niektórych pacjentów samo potwierdzenie, że ich choroba nie jest związana z fizycznymi dolegliwościami jest dużym krokiem w pozbyciu się wszelkich objawów.
W walce z nerwicą serca stosuje się także leki bez recepty – a właściwie leczenie ziołami. Korzystnie działają również wszelkiego rodzaju napary i herbaty, działające uspokajająco, na przykład: melisa, lawenda, głóg, mięta, rumianek.
W cięższych przypadkach, gdy inne sposoby leczenia zawiodły, stosuje się leczenie farmakologiczne. Leki na nerwicę serca to po prostu leki uspokajające lub leki przeciwlękowe. To, jakie leki powinno się stosować, powinno być indywidualnie ustalone ze specjalistą.
Skuteczne leczenie, choć może być długotrwałe, potrafi jednak wyeliminować wszelkie dolegliwości.
