Depresja stanowi w tej chili czwarty najpoważniejszy problem zdrowotny na świecie. Powszechnie uważa się, że większość zaburzeń psychicznych – w tym depresja – powodowana jest połączeniem czynników psychologicznych, biologicznych i chorobowych. Istnieje również 10% prawdopodobieństwa, że dzieci rodziców chorych na depresję, również będą cierpieć na to zaburzenie.
Psychologiczne przyczyny depresji
Ryzyko wystąpienia depresji może wiązać się z różnymi wydarzeniami związanymi z psychiką lub specyficznym sposobem myślenia. Depresja może być konsekwencją błędów wychowawczych, wzmożonych konfliktów w domu, faworyzowania rodzeństwa lub stawianie trudnych do zrealizowania wymagań. Osoby narażone na zaburzenie mogły być molestowane seksualnie lub ofiarami znęcania się. Osoby chorujące na zaburzenia depresyjne charakteryzują się negatywnym sposobem myślenia. Izolują się, nie wierzą w siebie i swoje możliwości. Często są negatywnie nastawione do otoczenia, ponieważ myślą, że to inni nie chcą z nimi przebywać i nie uważają ich za wartościowych ludzi. Przyjmują winy za nieszczęśliwe sytuacje. Głęboko wierzą, że nic ich dobrego w życiu nie spotka. Wspominając przeszłość, wytykają sobie błędy i przypominają nieprzyjemne sytuacje. Ich pamięć i wspomnienia mogą zostać zniekształcone. Pacjenci czują się skrępowani, szybko się wycofują i ulegają innym. Problemy odkładają na później i nie podejmują prób ich rozwiązania. Pojawia się błędne koło zachowań i myślenia depresyjnego.
Biologiczne przyczyny depresji
O tym, że depresja ma podłoże biologiczne wnioskujemy dzięki obserwacjom, w jakich warunkach się pojawia. Depresja często występuje, gdy pojawiają się nagłe zmiany fizjologiczne, czynniki związane z cyklem miesiączkowym, porodem, menopauzą, po przyjęciu niektórych leków lub substancji działających na ośrodkowy układ nerwowy (np. środki antykoncepcyjne, napoje energetyzujące).
Do biologicznych przyczyn depresji zaliczają się również geny. Istnieje 10% prawdopodobieństwa, że dzieci rodziców chorych na depresję, również będą cierpieć na to zaburzenie. Zaburzenia depresyjne mogą także wystąpić na skutek przyjmowania leków, działających na inne choroby, na przykład na choroby tarczycowe, psychiczne.
Powody depresji to także nieprawidłowości w funkcjonowaniu OUN (Ośrodkowego Układu Nerwowego) na poziomie komórkowym czy białkowym. Udowodniono, że depresja częściej pojawia się u osób cierpiących z powodów somatycznych – na przykład cukrzyca, choroba nowotworowa, niedoczynność tarczycy, udar mózgu.
Kolejna przyczyna depresji to anemia lub niedobory witamin – zwłaszcza niacyny (witamina B3). W ostatnich latach dużą uwagę przywiązuje się do niedoborów witaminy D, spowodowanych siedzącym, „zamkniętym” trybem życia. Badania naukowe wskazują na związki między niedoborem witaminy D, a ryzykiem zachorowania na depresję.
Badanie z listopada 2011, przeprowadzone w klinice Mayo w USA na osobach, które miały w przeszłości zaburzenia depresyjne pokazało, że u ponad 50% badanych poziom witaminy D w surowicy krwi był zbyt niski. W grupie osób z epizodem depresji w przeszłości, ryzyko nawrotu było mniejsze przy wyższym poziomie witaminy D.
Inna teoria na temat depresji w modelu biologicznym zakłada, że depresja powstaje na skutek niedoboru amin biogennych. Za przyczynę powstawania zaburzeń uznaje się niedobór poziomu norepinefryny (noradrenaliny) oraz serotoniny.
Depresja może być objawem innych chorób. Depresyjne obniżenia nastroju obserwuje się w przebiegu chorób takich jak:
- marskość wątroby,
- przewlekłe zapalenie wątroby,
- zespoły przewlekłego uszkodzenia nerek,
- stany związane z nadmiernym wydzielaniem kortyzolu (np. Zespół Cushinga),
- przewlekłe choroby somatyczne powodujące niepełnosprawność i inwalidztwo jak: cukrzyca,
- reumatoidalne zapalenie stawów,
- stwardnienie rozsiane,
- schizofrenia.
Uświadomienie przyczyn depresji jest ważne ze względu na możliwość ukierunkowania i sprecyzowania leczenia. Jak widać, depresja może pojawić się zarówno ze względu na problemy natury psychicznej, jak i braki na tle somatycznym Jednym ze sposobów leczenia jest modyfikacja specyficznych zachowań i myśli, w których upatruje się przyczynę depresji.
