Toksyczne relacje dotyczą zarówno związków partnerskich jak i małżeństw. Taki związek diametralnie różni się od zdrowej relacji, która powinna zapewniać obu partnerom poczucie bezpieczeństwa i wzajemnego szacunku. Toksyczna relacja polega na tym, że jeden z partnerów znosi złe traktowanie i nie chce albo nie potrafi się z niego uwolnić. Zdecydowanie zaniża samoocenę i działa niszcząco, a tłamszony partner często nawet nie zdaje sobie z tego sprawy. Paradoksalnie, z toksycznej relacji nie jest łatwo się uwolnić.
Czym charakteryzuje się toksyczny związek?
Toksyczny związek jest wtedy, gdy koszty ponoszone przez nas przewyższają korzyści, jakie czerpiemy ze związku. W takiej relacji partnerzy nie rozwijają jej. Raczej mają poczucie, że stoją w miejscu, a związek nie jest dla nich satysfakcjonujący. Jest to związek, w którym jeden z partnerów znosi złe traktowanie i nie chce (albo nie potrafi) się od niego uwolnić. Relację taką można nazwać toksyczną. Związek taki utożsamiany jest z ciągłym poczuciem winy. Ludzie, którzy tego doświadczają czują ciągłe poczucie winy i ślepo wierzą, że ich partner może się zmienić. Jeżeli trochę bardziej się postarają to będzie lepiej i wszystko wróci do normy. A wszelkie niepowodzenia i problemy to tylko i wyłącznie nasza wina.
Tłamszony partner, często nie zdający sobie z tego sprawy, zaniża swoją samoocene, a toksyczna relacja wpływa na niego niszcząco. Powoli tracąc poczucie własnej wartości, osoba taka wybacza kłamstwa i znosi upokorzenia. Wraca wtedy do tych nielicznych, dobrych i pięknych chwil, które połączyły dwie takie osoby. Jednak gdy zaczyna zdawać sobie sprawę, z faktu w jakiej relacji tkwi, uwolnienie jest bardzo trudne. Ofiara zdążyła zostać uzależniona od dominującego partnera i przez utratę własnej wartości – nie wierzy, że zasługuje na kogoś lepszego. Już wiemy czym charakteryzuje się związek toksyczny.
Czy twój związek jest toksyczny? Objawy toksycznej relacji
Psychologowie wymieniają kilka podstawowych objawów toksycznych związków, ale oznaki toksycznego związku mogą być naprawdę różne. Dlatego tak trudno często się uwolnić spod wpływów partnera. W toksycznej relacji jedna ze stron jest jakby osaczona, poddawana przemocy psychicznej i/lub fizycznej, wpływom i naciskom. Jak więc rozpoznać toksyczny związek? Charakterystyczne objawy, po których możemy określić, że związek jest toksyczny, to:
- kłamstwa — toksyczny partner kreuje swój wizerunek, tak aby uznawać siebie za bezbłędnego. Kłamie, aby nie zaburzyć tego wizerunku.
- kłótnie — Partner bywa agresywny, rzuca wyzwiskami, przez co prowokuje kłótnie,
- niskie poczucie własnej wartości — partner, umniejszając twoje zalety i atrakcyjność, sprawia, że, ofiara czuje się niedowartościowana i nie warta czegoś lepszego,
- brak więzi emocjonalnej — toksyczny partner nie chce dzielić się z osobą poszkodowaną swoim życiem,
- wywoływanie poczucia winy — wina za wszystkie niepowodzenia spadają na ofiarę toksycznego związku,
- uczucie samotności — ofiara nie otrzymuje wsparcia, mimo bycia w związku samodzielnie rozwiązuje problemy i organizujesz wspólne życie.
Powyżej wymienione objawy są najbardziej charakterystyczne dla toksycznego związku. Istnieją jeszcze inne, równie ważne objawy, które powinny dać nam do myślenia, w momencie gdy występują one coraz częściej. Są to m.in.:
- zazdrość (zwykle nieuzasadniona)
- ciągła kontrola (brak prywatności)
- obwinianie (obarczanie winą za wszystko)
- umniejszanie (ignorowanie sukcesów, lekceważenie)
- brak szacunku (również w towarzystwie)
- ingerowanie we wszystko, co robi i o czym decyduje partner (m.in. kwestie wyglądu czy ubioru)
- manipulacje (szantażowanie, intrygi).
Jeżeli znajdujemy się często w sytuacjach, w których takie objawy występują, powinniśmy jak najszybciej zakończyć taki związek. Nigdy nie powinniśmy pozwalać traktować się w sposób, na który nie zasługujemy. Musimy pamiętać, że to my powinniśmy być, w takim momencie, dla siebie priorytetem.
Narcystyczne osoby tworzą toksyczne związki
Osoby, posiadające cechy osobowości narcystycznej tworzą toksyczne związki. Głównie przez fakt, że żywią się uwagą i podziwianiem ich samych. Osoby, o tego typu osobowości czują ogromną potrzebę jednoczenia sobie ludzi i sprawienia, by otaczający ich ludzie czcili ich wyższość. Ciężko określić czy robią to świadomie, ale osoby narcystyczne mogą celowo poniżać się za twoje sukcesy, umniejszać twoim osiągnięciom lub zaletom. Osoby o takiej osobowości nie potrafią przyznać się do błędu i popełnionej winy. Wierzą, że nigdy ich nie popełniają.
Ciężko określić czy osoby o takiej osobowości, są świadomi tego, co robią. Jednak jeżeli jesteś w sytuacji, w której dana osoba sprawia, że czujesz się źle sam ze sobą – musisz jak najszybciej zdystansować się od tej osoby i podjąć kroki, aby zakończyć tą toksyczną relację. Musisz mieć zawsze na uwadze, że twoje zdrowie psychiczne, poczucie wartości i godność musi być dla Ciebie na pierwszym miejscu!
Jak zakończyć toksyczny związek?
Toksycznej relacji niestety nie da się naprawić. Jeśli partner świadomie i z pełną premedytacją lekceważy potrzeby partnera i nagminnie stosuje wszelkiego rodzaju przemoc – fizyczną czy emocjonalną, nie będzie zależało mu na uzdrowieniu związku. Taki związek należy jak najszybciej zakończyć.
Zakończenie toksycznej relacji nie należy do najłatwiejszych. Dzieje się tak przede wszystkim dlatego, że osoba była poddawana długotrwałym wpływom. W rezultacie jej poczucie wartości i pewność siebie zostały obniżone, a on sam w pewnym sensie uzależnił się od toksycznego partnera. Najważniejszym krokiem jest zdanie sobie sprawy, że tworzona relacja nie jest zdrowa. Warto jest także zapewnić sobie wsparcie bliskich osób, a jeśli będzie taka konieczność – odpowiednich służb. Często zdarza się, że toksyczny partner stara się utrudnić zakończenie relacji, dlatego warto skorzystać z pomocy innych i znaleźć bezpieczne miejsce, w którym będzie można się schronić.
Życie po toksycznym związku
Toksyczny związek pogłębia bezradność, zmniejsza pewność siebie i poczucie własnej wartości, wpędza w poczucie winy, sprawia, że jesteśmy niepewni własnych myśli i uczuć. Powrót do siebie po okresie, w którym marginalizowane lub niszczono wszystko, co było dla nas wartościowe, może być wymagający. W tym czasie warto skoncentrować się na sobie i zadbać o własne potrzeby. Powrót do siebie to nie tylko wzięcie odpowiedzialności za swój stan, lecz także znalezienie sensu i celu w nowych lub porzuconych aktywnościach. Może okazać się, że w tym celu będzie potrzebna pomoc specjalisty, dzięki którego na nowo odbudujemy swoją pewność. W takiej sytuacji warto pomyśleć o psychoterapii, która bez wątpienia pomoże w odnalezieniu celu i stawianiu kroków ku nowej, lepszej przyszłości.
Zerwanie z toksycznym partnerem, który tłamsił przez długi czas, jest wielkim wyzwaniem. W Strefie Myśli współpracujemy ze specjalistami, którzy z empatią i zrozumieniem podchodzą do każdego problemu naszych pacjentów. Jeśli czujesz, że jesteś ofiarą toksycznej relacji i potrzebujesz pomocy lub szukasz pomocy dla swoich bliskich, umów się na spotkanie poprzez system zapisów online, kontakt mailowy: recepcja@strefamysli.pl lub telefoniczny: 22 490 44 12.