Sen jest nieodłączną częścią naszego życia. To on pozwala nam się zregenerować i odpocząć przed kolejnym dniem. Jest on jeszcze istotniejszy w przypadku dzieci. Dzieci podczas snu rosną, odpoczywają, a jego zaburzenia mogą prowadzić do nieprawidłowości w rozwoju. Dlatego gdy zaczynają się pojawiać pierwsze objawy bezsenności, rodzice zaczynają się martwić i szukają sposobów, aby temu jak najszybciej zaradzić. Niewyspana pociecha jest mniej skoncentrowana, ma mniejsze chęci do życia, a to prowadzi do problemów w szkole i w życiu codziennym. Co zrobić jak pojawiają się pierwsze objawy zaburzeń snu u dzieci? Jakie mogą być powody pojawienia się bezsenności u naszych pociech? Na te pytania spróbujemy odpowiedzieć w tym artykule. Życzymy miłej lektury.
Czym są i jakie wymieniamy rodzaje zaburzeń snu?
Według definicji, zaburzenia snu, to wszelkie zakłócenia czasu trwania lub jakości snu. Obejmuje to trudności w zasypianiu, pozostawanie w śnie, ale może również dotyczyć snu, po którym budzimy się, ale nasz organizm nie jest odpowiednio zregenerowany. Najczęściej występujące zaburzenia snu, to:
- Bezsenność,
- Hipersomnia (za duża ilość snu),
- Parasomnia (dziwne zachowania w trakcie snu).
Przyczyny pojawiania się zaburzeń snu u dzieci mogą być różne. Wpływ na ich powstawanie mogą mieć nawet rodzice, którzy mimo dobrych intencji, doprowadzają do wzmożenia problemów związanych ze snem.
Jakie są objawy bezsenności u dzieci?
Podobnie jak w przypadku dorosłych, dopiero jeżeli problemy ze snem powtarzają się na co dzień, przez kilka, następujących tygodni, będziemy mogli w stanie określić, że mamy do czynienia z bezsennością. Jeżeli w trakcie trwania tych dni zauważamy objawy, takie jak: zwiększona senność w ciągu dnia, mniejsza aktywność, pogorszenie nastroju, pojawienie się problemów z koncentracją, niechęć do aktywności fizycznej, czy pogorszenie wyników w nauce, to koniecznie powinniśmy porozmawiać z naszą pociechą. Dowiedzieć się czy wysypia się w nocy, zrobić mały wywiad rodzicielski. Należy jednak pamiętać, aby nie naciskać dziecka! Przyczyny mogą być różne, a często do takich należą traumatyczne przeżycia, lęki wieku dziecięcego, dolegliwości bólowe, albo problemy społecznie. Dlatego należy ostrożnie podejść do tematu i rozmowy. Jeżeli będziemy wspierający i będziemy chcieli wysłuchać naszego dziecka, ono z czasem powie nam, czy coś się w jego życiu zmieniło i doprowadziło do bezsenności.
Bezsenność u dzieci – Najczęstsze przyczyny
Sen a odżywianie
Jeśli dziecko budzi się w nocy kilka razy, możliwe, że ma to związek z nieprawidłowym odżywianiem. Być może w jego codziennej diecie brakuje odpowiedniej ilości jedzenia i picia (i w odpowiedniej proporcji) lub konkretnych składników odżywczych bądź witamin. Jeśli dziecko otrzyma w dzień zbyt mało pożywienia, w nocy będzie odczuwało głód i będzie domagało się o dodatkową porcję. To natomiast poskutkuje brakiem apetytu następnego dnia – maluch będzie najedzony po nocnym posiłku. Ilość, jakość i harmonogram posiłków trzeba więc zaplanować wcześniej, aby zapobiec efektu „błędnego koła”. Żołądek niemowlęcia jest niewielkich rozmiarów, więc i jego system trawienny przystosowany do częstych, ale małych posiłków.
Pozycja i otoczenie
Zarówno otoczenie, jak i pozycja snu malucha może przyczynić się do jakości jego snu. Problemy ze snem u dzieci wynikają często po prostu z niewygody.
Zasypianie będzie bardziej komfortowe, jeśli ograniczymy liczbę przedmiotów i zabawek w łóżeczku. W zasypianiu przeszkodzi też wszelkiego rodzaju niewygoda, na przykład niewygodny materac, zbyt ciasna piżamka, gryzący kocyk, guziki w pościeli. Dzieci też niezwykle wrażliwe na najdrobniejsze zmiany w otoczeniu, na przykład hałas, światło. Nie można zapominać też o odpowiedniej temperaturze. Aby zapobiec przegrzaniu, najlepiej utrzymać temperaturę około 20 stopni. Godzina zasypiania powinna być możliwie stała. Niemowlę najlepiej ułożyć na plecach lub na boku. Pozycja leżenia na plecach jest najbezpieczniejszą pozycją, dodatkowo główka odchylona na bok zabezpieczy przed zachłyśnięciem. Maluch najlepiej będzie się czuł na płaskim materacu, bez poduszki.
Zbyt dużo wrażeń
Wbrew pozorom, dziecko, które otrzymuje dużo rozrywek w ciągu dnia, wcale nie zaśnie łatwiej ze „zdrowego zmęczenia”. Zbyt dużo bodźców może sprawić, że czuje się niespokojne i ciężko mu się wyciszyć. Po takim dniu pełnym emocji pomocna będzie ciepła kąpiel lub masaż, który zrelaksuje i uspokoi malucha. Bezsenność pojawia się czasem także wtedy, kiedy w życiu dziecka następuje jakiś przełom, zaczyna się coś nowego – np. zaczyna raczkować, chodzić, idzie do przedszkola…
Problemy zdrowotne
Sen utrudniają wszelkiego rodzaju dolegliwości fizyczne. Zaburzenia snu u niemowląt i dzieci powoduje często rozwijająca się infekcja, kolka, podrażniona skóra (często w okolicach pupy), ból brzucha i zaparcia. W takich przypadkach warto spróbować ziołowych preparatów, na przykład herbat. Gdy zawiodą, konieczna będzie wizyta u lekarza. Noworodki oddychają wyłącznie przez nos, dlatego katar, utrudniając oddychanie, również uniemożliwia spokojny sen.
Brak bliskości
Maluszki w szczególności potrzebują bliskości. Przytulanie, tulenie i głaskanie pozwala ukoić nerwy. U starszych dzieci być może pomocna okaże się rozmowa i okazanie wsparcia, zrozumienie problemu. Możliwe, że dziecko obejrzało coś przerażającego, boi się ciemności lub doświadczyło nieprzyjemnej sytuacji w przedszkolu. Warto podkreślić istotne znaczenie snu dla zdrowia i codziennego funkcjonowania.
Kłopoty ze snem mogą być efektem złej diety lub trybu życia, których nie zmieni się w jeden dzień. Również samo poszukiwanie przyczyny problemu może być długotrwałe i nużące. Efektem starań jest zdrowie naszej pociechy, dlatego warto zainwestować czas i pomóc maluchowi spokojnie spać.
Znając przyczyny pojawiania się bezsenności u dzieci, wiemy co może wywołać to kłopotliwe schorzenie. Zanim przejdziemy do omówienia, jak można skutecznie walczyć z bezsennością u dzieci, przedstawimy 10 zasad higieny snu, które pomogą zasnąć naszemu dziecku, ale również nam!
10 Zasad higieny snu
Specjaliści zalecają, aby na stałe wprowadzić do naszego i życia naszych dzieci 10 zasad higieny snu. Zastosowanie się do tych reguł poprawia nasze zdrowie, koncentracje, daje więcej chęci do życia i pozwala na większą produktywność w ciągu dnia. Ucząc dziecko tych zasad, będziemy mieli pewność, że w przyszłości nie będzie przesiadywał do późnych pór nocnych i pomoże mu to w życiu codziennym. Oto 10 zasad higieny snu, których warto przestrzegać:
- Stałe pory snu i pobudek,
- Rytuały okołosenne,
- czytanie przed snem,
- unikanie kofeiny,
- zasypianie we własnym łóżku
- ograniczenie urządzeń emitujących niebieskie światło (telefony, telewizory, komputery),
- umiarkowana aktywność fizyczna w ciągu dnia,
- pełnowartościowe posiłki w ciągu dnia,
- ekspozycja na światło w godzinach porannych,
- sypialnia pozbawiona intensywnych bodźców (światła, dźwięków, itp.).
Stosując się do tych zasad i dzieci i dorośli będą mogli cieszyć się głębokim i dobrym snem. Spróbujcie sami!
Jak skutecznie walczyć z bezsennością u dzieci?
Wielu rodziców, nawet znając przyczyny, przez które dziecko nie śpi w nocy, nadal nie jest pewnych mogą z tym zrobić. Jeżeli wprowadzenie higieny snu nie podziałało, a problemy nadal występują, dobrze będzie poprosić o pomoc specjalistę. Nieleczona bezsenność może doprowadzić do gorszego rozwoju dziecka i braku ochoty do codziennych aktywności.
